Duurzame zorg: ‘Je hoeft niet te wachten, begin gewoon!’

Wacht niet tot iemand anders zegt dat je duurzamer moet gaan werken, zegt Rob Boxma (60), SEH-verpleegkundige in Amsterdam UMC. “Juist als verzorgende, verpleegkundige of verpleegkundig specialist kun je zelf het voortouw nemen.” Hij werkte mee aan het Handboek De Groene SEH.

Waarom hebben jullie dit handboek gemaakt?

“Verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten willen graag iets doen aan verspilling in de zorg. Maar vaak weten ze niet waar ze moeten beginnen. Met het Handboek De Groene SEH kun je direct aan de slag. Begin met iets makkelijks. Want als dat lukt, krijg je daar meteen energie van.

Neem bijvoorbeeld de trap in plaats van de lift. Verminder het gebruik van handschoenen. Die zijn in 42 procent van de gevallen niet nodig. Het schept ook afstand tot de patiënt. Je kunt beter je handen goed desinfecteren. Zo kun je bij het zelf katheteriseren in de thuiszorg een blaaskatheter schoon inbrengen. Er is geen bewijs dat het risico op een urineweginfectie dan toeneemt. En je bespaart middelen, geld en tijd.”

Wat was jouw rol in de totstandkoming van het handboek?

“Ik was al voorzitter van het Green Team SEH. Elke dag zie ik op mijn werk hoeveel afval we weggooien. Neem de kant-en-klare katheterpakketten. Veel spullen die erin zitten, gooien we weg omdat we ze niet nodig hebben. Zonde!

Mijn leidinggevende vroeg of ik mee wilde gaan naar een bijeenkomst van De Groene SEH. Zo ben ik erin gerold. De rol van verpleegkundigen moest duidelijk in het boek naar voren komen, vond ik. Natuurlijk gaat een arts over het voorschrijven van medicijnen of het uitvoeren van medische handelingen. Maar wij kunnen net zo goed zeggen: voor het katheteriseren zijn geen handschoenen meer nodig, laten we het protocol aanpassen. Speak up!”

Met welke tips uit het handboek is jouw afdeling aan de slag gegaan?

“Het mooiste voorbeeld: paracetamol. Dat is het meest gebruikte middel op de SEH. We gaven dat te vaak intraveneus. In het Handboek raden we aan om paracetamol zoveel mogelijk oraal te geven. Zo bespaar je veel afval en het is ook nog eens veel goedkoper. Op onze afdeling zijn we daar al heel goed mee bezig. Maar je moet er bovenop zitten.

Het veranderen van gedrag is echt lastig. Dat geldt ook voor het scheiden van afval: we zijn er druk mee bezig, maar we zijn er nog niet. Daarom geef ik klinische lessen over duurzame zorg aan studenten SEH-verpleegkunde. Als zij het direct al goed doen, hoef je het later niet meer te veranderen.”

Rob volgt nu de V&VN-opleiding tot implementatiecoach. Hij heeft als onderzoeksopdracht gekozen voor duurzamer gebruik van handschoenen.

Bron artikel: V&VN Magazine 4-2024 | Tekst: Aliëtte Jonkers | Beeld: Erik Buis